Co jeść podczas choroby? 10 Produktów, które mogą wspomóc cię w walce z przeziębieniem i grypą

Rola diety we wspomaganiu walki organizmu z grypą lub przeziębieniem jest równie istotna, co przyjmowanie suplementów diety i leków zalecanych podczas choroby przez lekarzy specjalistów. Istnieje bowiem wiele składników odżywczych, które regulują i wspomagają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Szczególne znaczenie przypisuje się tym mikro- i makroelementom, składnikom mineralnym i witaminom, które wpływają korzystnie na pracę układu odpornościowego. W celu wsparcia naszego organizmu w momencie choroby - np. przeziębienia lub grypy - ważne jest utrzymanie zdrowej, urozmaiconej diety. W poniższym artykule przedstawiamy ranking dziesięciu produktów żywnościowych, które istotnie stymulują ludzki system immunologiczny i zapobiegają zakażeniom oraz infekcjom.

1. Cebula

Cebula obfituje w substancje wykazujące działanie bakteriobójcze oraz witaminę C, czyli jeden z najbardziej aktywnych i skutecznych składników, istotnych w walce z przeziębieniem lub grypą. Syrop przyrządzony na bazie cebuli (jego skład może być ewentualnie wzbogacony o różnorodne, korzystne dla odporności organizmu, dodatki - np. czosnek, korzeń imbiru, miód lub cytrynę) łagodzi kaszel, dezynfekuje i wzmacnia ogólną pracę układu odpornościowego organizmu. 

2. Czosnek

Czosnek nazywa się powszechnie naturalnym antybiotykiem. Zawiera w swoim składzie allicynę, która skutecznie zwalcza przeziębienie, motywuje i wzmacnia układ odpornościowy organizmu. Badania naukowe dowodzą ponadto, iż suplementy z dodatkiem czosnku mogą obniżać ciśnienie, regulować stężenie cholesterolu, a także stymulować ochronę immunologiczną.

3. Imbir

Kłącza imbiru są skutecznym środkiem o działaniu przeciwzapalnym, zawierają duże stężenie przeciwutleniaczy, antyoksydantów i aktywnych związków fenolowych (głównie: gingerol, paradol i shogoal). Imbir działa kojąco na bóle głowy - także te towarzyszące przeziębieniom, jest źródłem witamin - A, E, K, C, B1, B2 oraz składników mineralnych (wapń, fosfor, potas i żelazo). Jego korzeń wykorzystać można także w zwalczaniu nadmiernej, wysokiej temperatury ciała oraz w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych i w celach rozgrzewających organizm (jako przyprawa o działaniu napotnym).

4. Czarny bez

Naukowcy zauważyli, że popularny w Polsce wyciąg z kwiatów czarnego bzu (z łac. Sambucus nigra L.) łagodzi objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Ekstrakt surowca, z którego na etapie produkcyjnym przygotowuje się soki, syropy i konfitury, obfituje w związki polifenolowe, kwasy fenolowe i flawonoidy (m.in. w skuteczną w walce z grypą i przeziębieniem rutynę). Wyciąg z kwiatów czarnego bzu wykazuje ponadto działanie napotne, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne. Naturalna postać roślinnego ekstraktu działa śluzotwórczo, moczopędnie i rozrzedzająco na wydzieliny (np. katar), ułatwiając przy tym odkrztuszanie.

5. Miód

Miód to cenne źródło aminokwasów, kwasów organicznych i mikroelementów. W zależności od rodzaju miodu może być on stosowany w leczeniu i profilaktyce wielu chorób i zakażeń - np. miód lipowy, spadziowy oraz rzepakowy używane są w przypadku zakażeń dróg oddechowych. Niektórzy dietetycy zalecają natomiast spożywanie miodu jako środka wspomagającego leczenie i łagodzenie objawów kaszlu u dorosłych i dzieci powyżej pierwszego roku życia. Miód oraz inne produkty pszczele (np. propolis, pyłek) mogą być także wykorzystywane w celu złagodzenia bólu gardła oraz chrypki. Stosując miód, należy pamiętać jednak o tym, iż traci on swoje prozdrowotne właściwości w temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza oraz - ze względu na zawartość w nim cukrów prostych - nie należy spożywać go więcej niż jedną łyżeczkę dziennie.

6. Aronia

Owocom aronii przypisywane są właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe oraz antybakteryjne. Podobnie, jak inne owoce - np. czarne porzeczki, truskawki i dzika róża - obfitują w witaminę C. Aronia jest silnym antyoksydantem, wspiera pracę układu immunologicznego - szczególnie tzw. białych krwinek (leukocytów) odpowiedzialnych za ochronę organizmu przed infekcjami, dzięki czemu możliwe jest przyspieszenie czasu trwania samej infekcji oraz następującej po niej rekonwalescencji. 

7. Kiszonki oraz produkty mleczne fermentowane

W kiszonkach znajdują się cenne dla zdrowia witaminy (przede wszystkim C, w mniejszym stężeniu: A, E, K i kompleks z grupy B), wartościowe składniki mineralne (wapń, potas, fosfor, żelazo, mangan i siarka) oraz prozdrowotne kultury bakterii kwasu mlekowego, które zapewniają organizmowi wysoki poziom ochrony przed chorobotwórczymi, patologicznymi bakteriami i wirusami, stymulując prawidłowe działanie całego układu immunologicznego. Produkty fermentowane - m.in. kiszone warzywa, jogurty, kefiry oraz maślanki - wspierają błony śluzowe w organizmie i stymulują perystaltykę jelit.

8. Kasze i inne zbożowe produkty pełnoziarniste

Gruboziarniste kasze, zwłaszcza jaglana i gryczana, działają wspomagająco na organizm, zwłaszcza w okresie grypy i przeziębienia. Tego typu pełnoziarniste produkty zbożowe są lekkostrawne, wykazują ponadto właściwości przeciwzapalne i rozgrzewające organizm. Nieprzetworzone produkty zbożowe - także ciemne pieczywo oraz brązowy, pełnoziarnisty ryż - dostarczają do organizmu właściwe ilości żelaza i cynku - pierwiastków skutecznych w profilatyce przeziębień i grypy.

9. Niektóre przyprawy

Cynamon, goździki, kardamon, kurkuma i chili należą do grupy najpopularniejszych przypraw korzennych o działaniu rozgrzewającym organizm. Prozdrowotne właściwości - zwłaszcza w okresie zwiększonej zachorowalności na grypę i przeziębienia - wykazują ponadto bazylia, tymianek, pieprz, rozmaryn i oregano (szczególnie olej z oregano). Ich naturalna postać posiada właściwości łagodzące pierwsze objawy infekcji - m.in. działa uśmierzająco na kaszel i katar.

10. Jajka

Jaja to, jak powszechnie wiadomo, źródło pełnowartościowego białka. Obfitują one również w wartościowe dla zdrowia organizmu stężenia cynku (Zn). Należy on do grupy pierwiastków mineralnych uczestniczących w procesach prawidłowego wzrostu i rozwoju komórek, wpływa na ich prawidłowy metabolizm i aktywność. Cynk stymuluje produkcję limfocytów T i przeciwciał oraz hamuje namnażanie wirusów. Badania naukowe dowodzą, że suplementacja zawartego w jajach składnika mineralnego może zmniejszać częstotliwość i nasilenie objawów infekcji dróg oddechowych, skracając przy tym czas trwania infekcji lub przeziębień.

Co jeść podczas choroby? Podsumowanie

Właściwie zbilansowana dieta to recepta na zdobycie i stymulowanie prawidłowej odporności organizmu. Dzięki zdrowemu sposobowi odżywiania możemy skutecznie zwalczyć pierwsze z objawów infekcji, przeziębień albo grypy. Działanie systemu immunologicznego organizmu wspomaga przede wszystkim dieta bogata w witaminy antyoksydacyjne A, E, C oraz biotyny, składniki mineralne (głównie cynk i selen), kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 oraz probiotyki i prebiotyki pochodzące m.in. z fermentowanych produktów mlecznych zawierających bakterie rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium. 

Źródła:
1. Anna Ławniczek-wałczyk, Joanna Orysiak, Agata Stobnicka-Kupiec, Wspomaganie dietą układu odpornościowego w walce z infekcją, Bezpieczeństwo Pracy, 6/2020.
2. Hawkins, J. et al. Black elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials. Complementary Therapies in Medicine 2019,42:361-365.
3. Oduwole, O. et al. Honey for acute cough in children. Cochrane Database Systematic Review, 2018,4.
4. Waszkiewicz-Robak B., Biller E., Właściwości prozdrowotne czarnego bzu, Wydział
Informatyki i Nauk o Żywności, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości
w Łomży. Probl. Hig. Epidemiol. 2018, 99(3): 217-224.
5. Zielińska-Pisklak M., Szeleszczuk Ł., Młodzianka A., Bez czarny (Sambucus nigra) domowy sposób nie tylko na grypę i przeziębienie, Lek w Polsce nr 06-07/2013.
6. Magdalena Milewska, Właściwe żywienie receptą na odporność, Bezpłatny kwartalnik: Diagnoza, s. 12-13 (http://www.correctline.pl/public/pliki/odpornosc_pop.pdf)