Czym są polifenole? Rodzaje, Właściwości zdrowotne i źródła w diecie

Polifenole to substancje pochodzenia roślinnego, które jak dowodzą liczne badania - mają silne właściwości lecznicze. O ich zbawiennym dla ludzkiego zdrowia działaniu, mówi się głośno od lat. Potwierdzają to wszystkie z badań dotychczas przeprowadzonych nad ich właściwościami. Ich regularne spożywanie korzystnie wpływa m.in. na procesy związane z trawieniem oraz pracą mózgu. Chronią przed powstawaniem chorób serca, cukrzycy typu 2, rozwojem Alzheimera, a nawet przed niektórymi nowotworami. W czym tkwi ich sekret? W jakich produktach można je znaleźć?

Polifenole - co to i gdzie ich szukać?

Substancje te to grupa związków, które występują w pokarmach roślinnych. Można je znaleźć w owocach, warzywach oraz ziołach. Działają one w bardzo zbliżony sposób do przeciwutleniaczy, zapobiegając tym samym powstawaniu wolnych rodników. Te z kolei odpowiedzialne są za występowanie chorób nowotworowych, cukrzycy oraz wielu chorób serca. Podjęte w 2015 roku badania Uniwersytetu Tesalskiego dowodzą również, że zmniejszają one także stany zapalne, które bywają przyczyną wielu przewlekłych chorób (Antioxidant and Anti-inflammatory Effects of Yogurt Enriched With Polyphenols). 

Na chwilę obecną znanych nam jest ponad 8000 rodzajów, polifenoli, które można podzielić na:

Ich stężenie w pokarmie zależy m.in. od pochodzenia danego artykuły spożywczego, stopnia dojrzałości rośliny, sposobu jej uprawy, transportu oraz obróbki termicznej. Ich największe ilości znajdziemy w świeżych:

Polifenole - wpływ na zdrowie

Regularne dostarczanie polifenoli do organizmu przynosi wiele korzyści zdrowotnych. Ich spożywanie nie tylko chroni przed występowaniem pewnych chorób, ale może również zatrzymać rózwój choroby, tak jak w przypadku demencji i Alzheimera, co potwierdzają badania z 2017 roku. przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Bordeaux (Polyphenols and Risk of Dementia). Co jeszcze mogą one "naprawić" w naszym organizmie?

Poziomu cukru we krwi

Przeprowadzone w 2016 roku badania amerykańskiego USARIEM dowodzą, ze substancje te mają pozytywny wpływ na obniżenie poziomu cukru we krwi (Postprandial Glycemic Response to Polyphenol-fortified Snack Bars). Głównie ze względu na to, że powstrzymują one rozkład skrobi na cukry proste. Dzięki temu po posiłku w orgaznizmie nie dochodzi do skoków cukru. Ponadto polifenole wspomagają również wydzielanie insuliny oraz obniżają ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. Badania dowodzą, że osoby spożywające ich duże ilości, są nawet o 57% mniej narażone na tą chorobę. Liczne wyniki badań dowodzą również, że będące flawonoidami antocyjany chronią przed chorobami związanymi z cukrzycą (Intestinal Inflammatory and Metabolic Responses to a High Fat Meal and Plant Polyphenol Blend). Można je znaleźć w produktach spożywczych o intensywnym czerwonym, niebieskim lub fioletowym kolorze.

Choroby serca

Dieta bogata w polifenole poprawia stan zdrowia serca. Szereg analiz potwierdza, że dzięki swoim przeciwutleniającym właściwością, polifenole zmniejszają stany zapalne oraz obniżają ryzyko zachorowań na serce. Korzystnie wpływają także na obniżenie ciśnienia i poziomu szkodliwego choresterolu typu LDL. U pacjentów, którzy spożywali dużo nasion i produktów pełnoziarnistych okryto, że ryzyko występowania chorób serca zmniejszyło się nawet o 45% (Cardiovascular Benefits of Acai Polyphenols in Volunteers at Risk of Metabolic Syndrome).

Choroby nowotworowe

Wiele wyników badań potwierdza, że dieta bogata w te substancje obniża ryzyko zachorowań na raka. Potwierdzają to również liczne ekspertyzy opublikowane przez WHO. Zdaniem organizacji w regionach, gdzie dominuje model diety śródziemnomorskiej, zmniejsza się ryzyko powstawania nowotworów. Dieta ta opieraja się głównie na spożywaniu dużych ilości oliwy extra virgin, która bogata jest w polifenole. Głośno mówi się również o tym, że korzystnie wpływają one na obniżenie ryzyka występowania nowotworów piersi oraz raka prostaty. Potwierdzają to m.in. przeprowadzone w uiegłym roku badania nad orzechami (WALNUTS for POWER: Polyphenols, Omega-3 Fatty Acids, Weight Loss, and EneRgy)

Procesy trawienne

Polifenole mają także korzystny wpływ na trawienie. Ich regularne przyjmowanie sprzyja rozrostowi przyjaznej dla zdrowia flory bakteryjnej, jaka występuje w jelitach. Sprzyja temu m.in. picie herbaty. Zawarte w niej ekstrakty sprzyjają również detoksykacji organizmu. Zielona herbata znana jest natomiast ze swoich właściwości sprzyjających walce ze szkodliwymi bakterii. Mowa tu m.in. o E. coli oraz salmonelli. Ponadto wpływa ona także korzytnie na niwelowanie stanów zapalnych jelit oraz wrzodów (Green Tea and Tai Chi for Bone Health).

Powstawanie zakrzepów

Bywa, że krążące w organizmie płytki krwi czasem zaczynają się sklejać. Proces ten, nazywany agregacją może powodować powstawanie niebezpiecznych dla zdrowia zakrzepów krwi. To z kolei może wywołać udar mózgu, zakrzepicę lub zatorowość płucną. Ekspertyzy z 2015 roku potwierdzają jednak, że polifenole zawarte np. w owocach takich jak granat, mogą temu zapobiec (Cognitive Impact of Pomegranate Polyphenols Following Ischemic Stroke).

Alzheimer i starcza demencja

Zeszłoroczne badania Centrum Medycznego Uniiwesytetu w Kansas (Nutrition Interventions for Cognitive Enhancement) dowodzą, że codzienne spożywanie oliwy skutecznie zapobiega powstawaniu chorób takich jak Alzheimera. W niektórych z badanych przypadków odnotowano nawet zahamowanie jego rozwoju. Ostatnie dekady badań nad polifenolami udowodniły również, że korzystnie wpływają one na zwiększenie koncentracji oraz poprawę pamięci. Można to osiągnąć np. poprzez regularne spożywanie soku z winogron. Dopływ krwi do mózgu skutecznie poprawiają także flawanole, zawarte w kakao i gorzkiej czekoladzie. Pochodzące z nich ekstrakty roślinne sprzyjają poprawie zdolności do nauki oraz aktywności mózgu. Nic więc dziwnego, ze ich spożywanie zaleca się zwłaszcza osobom cierpiącym na demencję.

 

Źródła:

1.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT02494739?term=polyphenols&draw=2&rank=9
2.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT03286608?term=polyphenols&draw=2&rank=7
3.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT02763020?term=polyphenols&draw=2&rank=33
4.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT03309982?term=polyphenols&draw=2&rank=25
5.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT02292329?term=polyphenols&draw=2&rank=100
6.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT02442804?term=polyphenols&draw=3&rank=137
7.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT03824652?term=polyphenols&draw=3&rank=128
8.https://clinicaltrials.gov/ct2/show

/NCT00625391?term=polyphenols&draw=3&rank=145