Dieta przy hashimoto: przegląd, żywność dozwolona, suplementy i porady

Choroby tarczycy stanowią jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych w XXI wieku. Najczęściej diagnozowaną jednostką chorobową jest Hashimoto. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią blisko 800 tys. osób - choroba dotyka 10–20-krotnie częściej kobiety, a ryzyko zachorowania rośnie wraz z wiekiem. Dzięki rosnącej świadomości społecznej oraz skutecznej profilaktyce i szybkiemu wykrywaniu nowych ognisk chorobowych liczba pacjentów z dolegliwościami tarczycy wciąż wzrasta. By wyeliminować objawy choroby Hashimoto, warto poznać i stosować odpowiednie zasady żywieniowe. W poniższym artykule dokonujemy przeglądu najważniejszych reguł związanych z postępowaniem dietetycznym w przypadku zdiagnozowanej choroby Hashimoto i podpowiadamy, jak dzięki właściwie zbilansowanej diecie, wspomóc walkę organizmu z chorobą.

Czym jest Hashimoto?

Hashimoto to przewlekła choroba autoimmunologiczna związana z zapaleniem tarczycy. W jej wyniku organizm stymuluje rozwój przeciwciał atakujących tarczycę - narząd odpowiedzialny za produkcję hormonów – tyroksyny, trójjodotyroniny oraz kalcytoniny. Choroba prowadzi zatem do wyniszczenia i niedoczynności narządu, a jej objawami towarzyszącymi są:

 

By zredukować ryzyko wystąpienia objawów choroby, warto zastosować leczenie objawowe - zarówno w postaci tradycyjnej farmakoterapii i hormonoterapii, jak i odpowiednio zbilansowanej diety, która pełni istotną rolę w profilaktyce i leczeniu chorób tarczycy.

Żywienie w chorobach tarczycy

Jak dowodzą liczne badania naukowe, żywienie pełni zasadniczą rolę w leczeniu chorób tarczycy. Jest tak również w przypadku jej niedoczynności ze współwystępującą chorobą Hashimoto. Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy opiera się na zasadach racjonalnego żywienia i pozwala utrzymać prawidłowe funkcjonowanie tego narządu oraz wspiera ogólną kondycję zdrowotną organizmu.

Dieta przy Hashimoto - najważniejsze zasady

1. Zgodnie z zasadami racjonalnego żywienia dieta osób z Hashimoto powinna składać się z 4-5 posiłków dziennie (o małej objętości), spożywanych w regularnych odstępach czasowych. Ostatni z posiłków w ciągu dnia powinien być spożywany nie później niż 3-4 godziny przed pójściem spać. 

2. Kaloryczność diety powinna być kontrolowana i ściśle dopasowana indywidualnie do prowadzonego przez pacjenta stylu życia i rodzaju oraz intensywności podejmowanej przez niego aktywności fizycznej.

3. Dieta osób chorych na Hashimoto powinna mieć charakter przeciwzapalny, być lekkostrawna, bezlaktozowa, bezglutenowa, a przede wszystkim  bogata w pełnowartościowe białko, wielonienasycone kwasy tłuszczowe oraz węglowodany o niskim indeksie glikemicznym. Bardzo ważne jest także pokrycie zapotrzebowania na składniki mineralne tj. jod, selen, żelazo i cynk oraz witaminy: B 12, D oraz C, E, b-karoten. 

4. Spożywane dania powinny być gotowane (w wodzie lub na parze), duszone bez dodatku tłuszczu lub pieczone w piekarniku na pergaminie.

Uwaga! Należy pamiętać, że najważniejsze zalecenia żywieniowe w chorobach tarczycy (w tym m.in. w niedoczynności i w chorobie Hashimoto) oraz indywidualną dietę można uzyskać jedynie po konsultacji z profesjonalnym dietetykiem klinicznym, który w wyniku wywiadu z pacjentem dopasuje indywidualny plan żywienia do preferencji pacjenta oraz stanu zaawansowania choroby.

Żywienie w Hashimoto - przeciwwskazania i żywność dozwolona

W chorobie Hashimoto z diety należy wyeliminować:

Produkty oznaczone znakiem * należy wykluczyć z diety całkowicie lub je ograniczyć w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta i wyboru stosowanej diety np. bezglutenowej czy bezmlecznej. Wykluczenie z codziennego jadłospisu dużych grup produktów musi być zawsze skonsultowane z dietetykiem w celu zbilansowania diety.

Produktami dozwolonymi w żywieniu pacjentów z autoimmunologiczną chorobą tarczycy są natomiast: 

Postępowanie dietetyczne w Hashimoto - co warto suplementować?

W diecie pacjentów z Hashimoto istotną rolę, obok właściwie zbilansowanej diety - stanowi odpowiednia suplementacja. Jak wcześniej wspomniano, zasadnicze znaczenie w chorobach niedoczynności tarczycy ma pokrycie dziennego zapotrzebowania na poszczególne składniki mineralne, witaminy, makro- i mikroelementy. Dla osób z Hashimoto ważne powinno być uzupełnienie niedoborów:

 

oraz witamin B12, D (400 IU/dzień) oraz C (100–150 μg), E (100 IU/dzień) i betakarotenu.

Dieta osób z Hashimoto - przykładowy jadłospis na 3 dni 

Pierwsze śniadanie: 

Dzień 1: omlet z ulubionymi owocami (np. bananem, brzoskwiniami lub truskawkami)

Dzień 2: owsianka na wodzie z jabłkiem, cynamonem i orzechami 

Dzień 3: grzanki z dodatkiem pasty warzywnej

Drugie śniadanie: 

Dzień 1: zapiekane w piekarniku awokado z dodatkiem jajka i szczypiorku 

Dzień 2: sałatka z rukoli, buraka i mozzarelli 

Dzień 3: koktajl owocowy  z nasionami lnu

Obiad: 

Dzień 1: kasza podana z gotowanymi warzywami i szaszłykiem z mięsa indyka 

Dzień 2: łosoś pieczony z warzywami 

Dzień 3: pełnoziarniste spaghetti z kurczakiem i awokado

Podwieczorek: 

Dzień 1: budyń z komosy ryżowej 

Dzień 2: smoothie ze szpinaku

Dzień 3: jogurt naturalny z dodatkiem otrąb i bakalii

Kolacja:

Dzień 1: sałatka z różyczek brokuła z dodatkiem kaszy gryczanej 

Dzień 2: kanapki z jajkiem ugotowanym na twardo

Dzień 3: zupa krem z brokułów z dodatkiem jogurtu greckiego

Każdy plan dietetyczny powinien być dostosowany indywidualnie przez dietetyka do potrzeb pacjenta, biorąc pod uwagę, że choroba Hashimoto współwystępuje zazwyczaj z innymi jednostkami chorobowymi m.in. nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, zaburzeniami gospodarki lipidowej.

 

Źródła:

1. Pastusiak K., Michałowska J., Bogdański P., Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2017, tom 8, nr 4, 155–160.
2. Żegnałek A. Ocena sposobu żywienia osób z chorobą Hashimoto, Warszawa 2016.
3. Wojtasik K., Zalecenia dla pacjentów z Hashimoto. Praca licencjacka. WSZ Gdańsk, 2021. 
4. Hashimoto. Żywienie pacjentów z chorobą, Poradnia Zdrowia Psychicznego EDUCATIO, 2018. 
5. Zakrzewska E., Zegan M., Michota-Katulska E., Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto, BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. – XLVIII, 2015, 2, str. 117 – 127. 
6. Gałęcka M., Dieta w chorobach autoimmunologicznych. Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2018.
7. Pawlikowski M.: Choroby tarczycy. w: Zaburzenia hormonalne. red. Pawlikowski M. Wyd. PZWL, Warszawa, 2003; 47-90.
8. Omeljaniuk W., Dziemianowicz M., Naliwajko S. i współpr.: Ocena sposobu żywienia pacjentek z chorobą Hashimoto. Bromat. Chem. Toksykol., 2011; 44(3): 428-433.
9. Zieleniewski J.: Choroby tarczycy. w: Zarys endokrynologii klinicznej. red. Pawlikowski M. Wyd. PZWL, Warszawa, 1996;