Jak myć owoce i warzywa?

Świeże owoce i warzywa to zdrowy sposób na włączenie do swojej codziennej diety witamin, minerałów, błonnika i przeciwutleniaczy. Przed spożyciem świeżych owoców i warzyw od dawna zaleca się dokładne wypłukanie ich wodą w celu usunięcia wszystkich niechcianych pozostałości z powierzchni. W tym artykule omówimy najlepsze praktyki mycia różnych świeżych owoców i warzywa przed ich spożyciem, a także metody, które nie są zalecane.

Dlaczego należy myć owoce i warzywa?

Oczywiście może się zdarzyć, że po zjedzeniu niewymytego produktu nie zdarzy się absolutnie nic. Lepiej jednak dmuchać na zimne, gdyż brak natychmiastowej widocznej reakcji na niepożądaną substancję wcale nie oznacza, że nic się nie stało. Najgorsze może dopiero nadejść. Owym najgorszym jest zaś walka o przywrócenie homeostazy, najczęściej żołądkowo-jelitowej.

Biegunka, nudności, wymioty to najczęstsze konsekwencje. Zatrucie bakteryjne (Salmonella, E.Coli) to jednak tylko ''szczęście w nieszczęściu”. Owoce i warzywa bowiem posiadają pasażerów na gapę – pasażerów, którzy w prezencie przynieść mogą bąblowicę (bąblowce z rodzaju Echinococcus), toksoplazmozę (pierwotniaki Toxoplasma Gondi), toksokarozę (nicienie) oraz zakażenie tasiemcem, który to bardzo chętnie pozostanie w organizmie na dłużej.

Terminy te, choć nie są przyjemne, zdecydowanie posiadają moc przekonywania do mycia owoców i warzyw. Proszę wybaczyć, ale pominięcie tej kwestii byłoby niedopatrzeniem. Skoro temat zagrożeń został delikatnie omówiony, warto zatem zapoznać się z kilkoma wskazówkami, które nie dopuszczą do spustoszenia w organizmie.

Oprócz oczywistego – konieczności mycia warzyw i owoców, należy skupić się na higienie pracy, a mianowicie na tym, jaki sprzęt jest do tego używany i jak wygląda stanowisko pracy.

Rodzaje zanieczyszczeń

Zanim jednak konkretnie o myciu (ten temat omówiono w następnej sekcji), warto wiedzieć, z jakiego rodzaju zanieczyszczeniami można mieć do czynienia. To właśnie stanowi istotę problemu.

Mycie owoców i warzyw tylko z pozoru jest całkowicie proste. Oczywiście zawsze lepiej wymyć jest produkt w jakikolwiek sposób, niż świadomie włożyć do ust maliny lub borówki z bonusem; okazuje się jednak, że każda grupa wymaga specyficznych czynności.

Bakterie – najbardziej powszechny powód mycia owoców i waży przed spożyciem. Ich dostanie się do organizmu, powoduje zaburzenia pracy układu pokarmowego: począwszy od uczucia ciężkości w żołądku, poprzez ból i nudności, na poważnym zatruciu wymagającym hospitalizacji skończywszy. Warto w tym przypadku zacząć od picia dużych ilości wody a z czasem konieczne może być włączenie farmakoterapii.

Drobnoustroje – pasażerowie na gapę, których obecność jest niepożądana. Nicienie i tasiemce rozwijające się w organizmie przyczyniają się do różnego typu zaburzeń. Najczęściej dotyczą kwestii objawów typowych dla przytrucia żołądkowego, jednak następstwem ich działań są również wahania elektrolityczne, upośledzenie pracy układu pokarmowego, wyniszczenie organizmu

Pestycydy – są niebezpiecznymi substancjami, mającymi na celu zatrzymanie plagi pałaszującej owoce i warzywa jeszcze przed osiągnięciem przez nie dojrzałości. Ze środków ochrony roślin korzystają rolnicy, którzy nie mogą pozwolić sobie na utratę plonów, a wic i zarobku. Należy tu rozważyć kwestię, jak szkodliwe działanie mogą mieć na ludzi i czy warto ryzykować.

Konserwanty – środki, które aplikuje się na owoce i warzywa w celu przedłużenia ich świeżości. Ich spożywanie jednak nie jest pożądane, a samo stosowanie budzi liczne kontrowersje. I chociaż osiadają na skórce, to nie wystarczy samo obranie – podczas tej czynności naturalnie przynoszą się na miąższ. Są to zwłaszcza siarczany, tiabendazol, imazalil. Brzmi co najmniej niesmacznie

Zatem jak myć owoce i warzywa?

Sposób mycia warzyw oraz owoców uzależniony jest od rodzaju produktu spożywczego, z którego chcemy skorzystać. Wynika to zarówno z fizjologii (struktury, wielkości, twardości), jak i z tego co znajdować może się na powierzchni. I choć wydaje się to proste, warto nauczyć się prawidłowego obchodzenia z nimi.

Mycie pod bieżącą wodą – najlepiej na sitku, sprawdza się przy drobnych owcach, np. jagodowych. Co istotne – należy myć je tuż przed spożyciem. Są zbyt delikatne, by traktować je dodatkowymi akcesoriami, takimi jak...

Szczotka do mycia warzyw i owoców – co istotne, musi być ona miękka. Przydaje się do średnio twardych owoców (śliwek, brzoskwiń) oraz warzyw korzeniowych (pietruszka, marchewka, seler).  Trzeba o nią dbać i w razie potrzeby wymienić na nowo, aby uniknąć namnażania się bakterii w jej włosiu. Uwaga! Do cytrusów lepiej sprawdzi się szczotka twarda.

Namaczanie w wodzie – rośliny krzyżowe, takie jak kalafior czy brokuł preferują namaczanie. Zazwyczaj wystarcza sama woda, jedna z pewnością nie zaszkodzi im propozycja następnego podpunktu.

Roztwór alkaliczny - pozbycie się pestycydów wymaga większego trudu. Oblepiają owoc oleistą substancją, której pozbycie się po prostu wodą nie jest możliwe. Można taki roztwór sporządzić samodzielnie (1 litr wody + 1 łyżka sody oczyszczonej) i wymoczyć w nim owoce przez kilka minut. Rzodkiew, kapustę pekińską, por, czereśnie, seler korzeniowy, cytrusy i śliwki – warto na nie zwrócić szczególną uwagę, gdyż obfitują w pestycydy. 

Podczas gdy niektóre badania sugerują, że stosowanie naturalnej elektrolizowanej wody lub kąpieli z sodą oczyszczoną może być skuteczniejsze w usuwaniu niektórych substancji, nadal jednak uznaje się, że w większości przypadków wystarczy zimna woda z kranu.

Gotowe środki myjące – przydają się do dokładnego usunięcia drobnoustrojów.  Te zakupione w ekologicznych sklepach znacznie lepiej radzą sobie z oczyszczaniem skórki owocu/warzywa i nie pozostawiają zapachu ani tez nie wpływają na smak produktu.

Jednak eksperci do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności tj. Food and Drug Administration ( FDA ) oraz Centers for Disease Control (CDC), zdecydowanie przekonują, aby konsumenci nie przyjmowali tej rady i trzymali się czystej wody. 

Co więcej używanie niektórych komercyjnych substancji może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a spożycie chemikaliów czyszczących takich jak na przykład wybielacz, może być śmiertelne.

Tego myć nie wolno! - w supermarketach znaleźć można gotowe (zapakowane w woreczek/pudełko) miksy sałatkowe. Nie należy lekceważyć wskazówki, sugerującej, iż są gotowe do spożycia. Paradoksalnie ich wymycie może spowodować rozniesienie patogenów, które mogły zgromadzić się w ociekającym z liści sałaty soku.

 

Źródła:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

/11456197/

2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

/28416858/

3. https://www.fda.gov/consumers

/consumer-updates/7-tips-cleaning-fruits-vegetables

4. https://www.cdc.gov/foodsafety

/communication/steps-healthy-fruits-veggies.html

5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

/16496573/