Cukier rafinowany: Charakterystyka, wady i jak go unikać

Kto z nas nie lubi cukru. Dodany do potraw wzmacnia smak, jednak z drugiej strony uzależnia równie szybko co nikotyna i kofeina... Spożywany w dużych ilościach może przynosić dość przykre konsekwencje. Okazuje się jednak, że i małe ilości mogą wywołać uszczerbek na ludzkim zdrowiu. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób jest on pozyskiwany. Produkowany z buraka cukier biały, zawdzięcza swój śnieżnobiały odcień wielu procesom chemicznym, którym jest poddawany. Co kryje się pod nazwą cukru rafinowanego? Czy jego spożywanie może odbić się na naszym samopoczuciu? Dlaczego warto zaprzestać jego stosowania? Podpowiadamy poniżej.

Słodka trucizna, czyli cukier rafinowany

Produkowany z buraków cukier wbrew pozorom nie jest zdrowy, choć warzywo te zawiera dużo witamin, soli mineralnych oraz pierwiastków niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wszystkie te substancje zostają bezpowrotnie utracone w trakcie obróbki, jakiej poddawany jest roślina. Tak oto zdrowy burak ulega krystalizacji, oczyszczaniu oraz filtracji. Na tym jednak nie koniec. Dla uzyskania jego białego koloru warzywo, a raczej to co z niego zostało, poddaje się działaniu chlorku wapnia. Związek ten, znany również pod nazwą E509, może przyczynić się do zatrucia pokarmowego, zgagi, arytmii serca i wielu innych.

Równie groźna w swoich skutkach jest sacharoza, na której działanie naraża się organizm w trakcie spożywania cukru. Jest ona pozbawiona jakichkolwiek wartości odżywczych. Cukry, które ich nie posiadają w celu strawienia muszą zostać połączone z inną substancją. Oznacza to, że w trakcie ich przyswojenia, pozbawiamy organizm potrzebnych minerałów. Mowa o żelazie oraz wapniu, które czerpane są z krwi i kości. Nic więc dziwnego, że nadmierne stosowanie cukru może w efekcie zaowocować w powstawanie chorób ” cywilizacyjnych”. Należą do nich m.in. próchnica, miażdżyca, cukrzyca oraz osteoporoza. W konsekwencji jednak może przyczynić się również do mutacji komórek, co z kolei prowadzi do powstawania nowotworów (Is sugar extracted from plants less healthy than sugar consumed within plant tissues? The sugar anomaly).

Dlaczego warto zaprzestać spożywania cukru rafinowanego?

Już w 1957 roku cały świat dowiedział się o szkodliwym działaniu cukru na organizm. Wszystko za sprawą Williama Coda Martin, który po raz pierwszy w historii ludzkości uznał cukier za truciznę. Zwrócił on uwagę m.in. na to, iż jest on pozbawiony wszystkiego co cenne dla ludzkiego zdrowia. Zdaniem badacza rafinowane węglowodany powodują powstawanie "metabolitów toksycznych", takich jak kwas pirogronowy. Już wtedy zwrócił on uwagę na to, że kumuluje się on głównie w mózgu, przez co zaburza działanie systemu nerwowego. Jego działanie pozbawia komórek dopływy tlenu, przez co mogą one obumierać. To z kolei prowadzi do zaburzeń funkcjonowania organizmu. To jednak dopiero początek góry lodowej (Fat, Sugar, Whole Grains and Heart Disease: 50 Years of Confusion).

Kolejnym powodem dla którego warto jest go wyeliminować z diety, jest także jego kaloryczność. Wielu specjalistów z zakresu zdrowego żywienia określa go jako "puste kalorie". Cukier rafinowany to nie tylko dodatkowe kilogramy, ale i wypłukiwanie organizmu z substancji potrzebnych do codziennego funkcjonowania, w tym sodu, potasu, magnezu, wapnia i wielu innych. Regularne spożywanie cukrów rafinowanych prowadzi w efekcie do wprowadzenia organizmu w stan nadmiernego zakwaszenia. Z tego powodu również zaczynają się psuć zęby i kości. Na tym jeszcze nie koniec.

Badania dowodzą, że nadmierna ilość cukru odkłada się w wątrobie. Zbyt duża ilość przyjmowanego cukru rafinowanego prowadzi do jej powiększenia. Nadmiar gromadzonej w niej glukozy powoduje, iż organ w efekcie rozszerza się jak balon. Gdy zaczyna w nim brakować miejsca, nadmiar cukru transportowany jest do krwi, w postaci kwasów tłuszczowych. Te z kolei zaczynają się odkładać w postaci fałdek na brzuchu, udach, ramionach, biodrach i w wielu innych miejscach. Na tym jednak nie koniec. Prawdziwy problem zaczyna się wtedy, gdy i tam zaczyna brakować miejsca. Wtedy właśnie nadmiar cukru zostaje magazynowany w postaci tkanki tłuszczowej jaka zaczyna powstawać wokół serca, nerek, itp. (Evaluation of Botanicals for Mechanisms Related to Appetite and Fat Metabolism). Jedyne, co można zrobić, to po prostu unikanie produktów zawierających tą substancję.

Jak skutecznie unikać cukrów rafinowanych?

Niestety tego typu cukry są masowo dodawane do wielu produktów spożywczych. Nie brakuje ich zarówno w napojach jak i w jedzeniu. Dlatego najskuteczniejszą metodą jest czytanie etykiet. Dokładna analiza składu produktu uchroni przed nieświadomym przyjmowaniem cukru rafinowanego. Co zrobić jednak w przypadku, gdy same nazwy substancji, pojawiające się na etykietach niewiele nam mówią?

Niestety cukry rafinowane są obecne pod wieloma nazwami. Dlatego należy unikać wszystkiego, co sygnowane jest nazwą E509. Bardzo często zamiennie nazywa się je również wysokofruktozowym syropem kukurydzianym, syropem ryżowym, melasą, karmelem oraz cukrem lub sokiem trzcinowym. Cukry rafinowane często ukrywa się również pod nazwami, które kończą się na -oze, tak jak: dekstroza, glukoza, maltoza, itp. Wszystkie te znajdziemy w:

Dobrym rozwiązaniem na ograniczenie ilości spożycia cukrów rafinowanych, jest wyeliminowanie z diety żywności wysoko przetworzonej. Warto również całkowicie wyłączyć z diety cukier stołowy, brązowy, kokosowy oraz inne produkty takie jak: syrop z agawy lub ryżowy.

Cukry rafinowane, a naturalne

Warto wiedzieć, że produkty spożywcze bogate w cukry rafinowane niestety bardzo często są wysoko przetwarzane. W związku z tym cukru dodaje się do nich w celu poprawy smaku. Nie zmienia to jednak faktu, iż stanowią one jedynie źródło pustych kalorii. Nie zawierają witamin, ani wartościowych składników odżywczych. Potrawy te bardzo często również obfitują w zawartość tłuszczy i soli, które również mają szkodliwe dla ludzkiego zdrowia działanie.

W przeciwieństwie do nich cukry naturalne mają zupełnie inne podłoże. Pochodzą głównie z produktów, które charakteryzują się wysokim stopniem zawartości składników odżywczych. Znajdziemy je m.in. w nabiale - pod postacią laktozy oraz w owocach - jako fruktoza. W związku z tym są one zdrowsze, a ich spożywanie przysparza wielu korzyści zdrowotnych. Dostarczane wraz z błonnikiem, zabezpieczają przed nagłymi skokami poziomu cukru we krwi - w przeciwieństwie do produktów rafinowanych. Bogate w substancje odżywcze cukry naturalne pozwalają w zaspokojeniu codziennych potrzeb organizmu. Dzięki nim jego praca jest bardziej wydajna. Nie powodują także powstawania wielu chorób cywilizacyjnych.

Cukier rafinowany - Podsumowanie

Cukier rafinowany uzyskuje się poprzez ekstrakcję cukru z produktów pochodzenia naturalnego, takich jak buraki cukrowe, trzcina cukrowa czy kukurydza. Zwykle używa się go do ubogiej w składniki odżywcze, przetworzonej żywności, która może negatywnie wpływać na zdrowie naszego organizmu, gdy jest spożywana w nadmiernych ilościach.

W przeciwieństwie do rafinowanego cukru, naturalne cukry są obecne w niemal całej żywności i są one źródłem ważnych dla organizmu składników odżywczych takich jak witaminy, minerały, białko lub błonnik oraz inne związki roślinne. Oczywiście nie wszystkie naturalne cukry są sobie równe, a takie jak miód i syrop klonowy, należy spożywać z umiarem.

Źródła:

1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
/33140445/

2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
/29300309/

3. https://clinicaltrials.gov/ct2/show
/NCT02333461
?term=refined+sugar&draw=2&rank=50