Czy napoje gazowane są szkodliwe?

Wiele osób unika napojów gazowanych takich jak lemoniady, oranżady czy napoje typu cola itd. ze względów zdrowotnych. Powód jest prosty - większość z nich zawiera szkodliwe, nieznane konsumentom substancje barwiące, słodzące, konserwujące oraz poprawiające smak. Co może w znacznym stopniu przyczynić się do odkładania tkanki tłuszczowej, która z upływem czasu przyczynia się do powstawania wielu groźnych chorób cywilizacyjnych w tym nowotworowych.

Kolorowe napoje gazowane – Czy są szkodliwe?

Aby poznać z czym dokładnie mamy do czynienia i przybliżyć się do odpowiedzi na pytanie czy kolorowe napoje gazowane są szkodliwe? Na początek zajrzymy jednak do ich składu, a następnie przyjrzymy się jak oddziałują one na organizm.

Skład napojów gazowanych

Głównym składnikiem każdego kolorowego napoju gazowanego jest woda, którą ze względu na jakość ( bezwonność, czystość mikrobiologiczną i chemiczną ) producenci często pobierają z własnych źródeł.

Substancje słodzące są kolejnym elementem każdego kolorowego napoju, którą jest zwykle cukier lub słodziki pochodzenia chemicznego lub naturalnego. W przypadku napojów słodzonych cukrem jego zawartość sięga około 10 g / 100 ml co daje równowartość dwóch łyżeczek cukru i dostarcza 40 kcal / 100 ml. Napoje pozbawione cukru zawierają substancję słodzące takie jak: Acesulfam K, cyklaminian sodu czy Aspartam i zawierają zazwyczaj znikomą ilość kalorii.

Następnym elementem na zwykle długiej listy składników są barwniki, które nadają atrakcyjną i adekwatną względem połączeń smakowych barwę. Kolorowe napoje gazowane mogą być barwione syntetycznie oraz naturalnie. Z tych najczęściej stosowanych możemy wyróżnić karoten, karmel, tartazynę, żółcień pomarańczowa, żółcień chinolinowa itd.

Aromaty naturalne oraz syntetyczne, których głównym zadaniem jest nadanie napojom ich charakterystycznego zapachu i smaku. Aromaty naturalne pozyskuje się z części roślin jadalnych oraz owoców. Natomiast aromaty syntetyczne pozyskuje się poprzez kombinację związków chemicznych nie występujących w naturze.

Wpływ kolorowych napojów gazowanych na zdrowie

1. Nadwaga, otyłość, cukrzyca i trądzik młodzieńczy

Regularne spożywanie kolorowych napojów gazowanych wzbogaconych o cukier bez wątpienia sprzyja rozwojowi nadwagi oraz otyłości. Spowodowane jest to wartością wartości energetycznej pochodzącej z cukrów prostych. Wysoka zawartość glukozy – cukru który jest łatwo przyswajalny. Powoduje gwałtowne zwiększenie glukozy we krwi i gwałtowny wyrzut insuliny, insulino pochodnych czynników wzrostu IGF-1, IGF-2 dlatego działa niekorzystnie nie tylko na osoby z zaburzoną tolerancją glukozy, ale również na osoby które chorują na trądzik młodzieńczy u których mogą ten trądzik nasilać.

2. Próchnica zębów

Do jej powstawania przyczyniają się cukry proste zawarte w kolorowych napojach gazowanych oraz bakterie żyjące w naszej jamie ustnej, które żywiąc się wytwarzają kwas, a ten z kolei atakuje nasze zęby jeszcze na długi czas po spożyciu. Z czasem szkliwo zęba ulega rozpuszczeniu w efekcie prowadząc do próchnicy.

3. Zespół metabolicznego, choroby sercowo-naczyniowe.

Poprzez podwyższony poziom glukozy, nadciśnienie tętnicze oraz nieprawidłowe parametry profilu lipidowego, czyli cholesterolu.

4. Choroby wątroby.

Większości osobom kojarzą się z nadmierną ilością spożywania alkoholu, niestety cukier zawarty w kolorowych napojach gazowanych może się przyczynić do niealkoholowego stłuszczenia wątroby.

5. Nowotwory.

Cukier zawarty w kolorowych napojach gazowanych sprzyja powstawaniu raka, a jeśli choroba już występuje pogarsza jej przebieg, ponieważ w komórkach nowotworowych jest silny metabolizm tlenowy. W późniejszych etapach rozwoju nowotworu zaczyna dominować metabolizm beztlenowy. Przez komórki nowotworowe zostają pochłaniane duże ilości glukozy. A komórki nowotworowe potrzebują dużej ilości glukozy by żyć i by się rozwijać. Co przedstawiają przykładowo badania przeprowadzone przez VIB ( Vlaams Instituut voor Biotechnologie ).

6. Osteoporoza.

Napoje gazowane w tym nawet gazowana woda, spożywane regularnie w nadmiernych ilościach mogą zwiększyć ryzyko powstania osteoporozy oraz złamań kości. Odpowiedzialny za ten proces jest dwutlenek węgla, który znajduje się w tychże napojach. Przeprowadzone badania udowodniły, że dostaje się on do układu krwionośnego, a tam organizm neutralizuje go za pomocą zasadowego wapnia pobieranego właśnie w kościach co w konsekwencji skutkuje osłabieniem tych narządów co prowadzi do osteoporozy.

7. Alergie

W części kolorowych napojów gazowanych są zawarte też substancje o potencjale alergizującym i są to na przykład: niektóre barwniki ( żółcień pomarańczowa, tartrazyna itp. ), niektóre substancje konserwujące ( sorbinian potasu, benzoesan sodu ).

Napoje gazowane – Woda.  Czy jest szkodliwa?

Najprawdopodobniej wyniku szkodliwego oddziaływania kolorowych napojów gazowanych cierpi również woda gazowana, której wiele osób nie spożywa właśnie ze względów zdrowotnych. Faktem jest jednak to, że woda gazowana pita w umiarkowanych ilościach doskonale orzeźwia, pozytywnie wpływa na trawienie oraz ma lekkie działanie moczopędne.

Możemy wyróżnić następujące rodzaje wody gazowanej ze względu na nasycenie dwutlenkiem węgla:

Woda gazowana a szkliwo

Badania przeprowadzone przez Hyo-kyung Ryu udokumentowały, że woda gazowana może oddziaływać negatywnie na szkliwo zębów w wyniku których stwierdzono, że woda gazowana doprowadza do zwiększenia erozji szkliwa jednak dodatek wapnia do wody eliminował ten efekt.

Napojów gazowanych w postaci wody nie powinny spożywać osoby z następującymi schorzeniami:

- refluksem żołądkowo-przełykowym,

- wrzodami żołądka

Podsumowanie

Sięgając po kolorowe napoje gazowane wzbogacone o wiele atrakcyjnych i często pożądanych przez nasze zmysły dodatków powinniśmy mieć świadomość ich wpływu i oddziaływania na cały nasz organizm. O ile sporadyczne sięganie po tego typu napoje nie powinno wyrządzić nam większego uszczerbku na zdrowiu to już regularne ich spożywanie niesie za sobą szereg wymienionych w tym artykule negatywnych konsekwencji.

Literatura:
Gibson SA. Consumption and sources of sugars in the diets of British schoolchildren: Are high-sugar diets nutritionally interior? J Hum Nutr Diet 1993, 6: 355-371.
 

Schulze MB, Manson JE, Ludwig DS i wsp. Sugar-sweetened beverages, weight gain, and incidence of type 2 diabetes In young and middle-aged women. JAMA 2004, 292: 927-934.

Ludwig DS, Majzoub JA, Al-Zahrani A i wsp. High glycemic index foods, overeating, and obesity Pediatrics 1999, 103: 26.

Holbrook WP, Àrnadóttir IB, Takazoe E i wsp. Longitudinal study of caries, cariogenic bacteha and diet In children just before and after starting school. Eur J Orał Sci 1995, 103: 42-45.

Schernhammer ES, Hu FB, Giovannucci E i wsp. Sugar-sweetened soft drink consumption and risk of pancreatic cancer In two prospective cohorts. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2005, 14: 2098-2105.
Larsson SC, Leif Bergkvist L, Wołk A. Consumption of sugar and sugar-sweetened foods and the risk of pancreatic cancer In a pro-spective study. Am J Clin Nutr 2006, 84: 1171-1176.